بیماری هپاتیت:
کبد یکی از مهم ترین غدد داخلی بدن است که دارای وظایف مهمی از جمله سم زدایی،ذخیره ویتامین ها،تولید برخی هورمون ها و تنظیم مصرف قند خون میباشد.اختلال در عملکرد این عضو میتواند باعث ایجاد مشکل در سراسر بدن گردد.
شایع ترین نوع اختلال کبدی،توسط ویروس هپاتیت ایجاد میشود.این ویروس سبب التهاب سلول های کبدی و آسیب کبد می شود.حداقل ۵ ویروس میتواند عامل ایجاد بیماری هپاتیت گردد که شایع ترین آن،ویروس های B،Aو C شناخته شده است.که هر سه نوع ممکن است به صورت حاد و طولانی ظاهر شوند.انواع هپاتیت دارای ویژگی و روش های مختلف و علائم مشابه است.
هپاتیت نوع A:
اغلب کسانی که به هپاتیت A مبتلا میشوند نوع خفیف آن را تجربه خواهند کرد و به طور کامل بهبود می یابند و پس از ابتلا و بهبودی بدن فرد مبتلا نسبت به این ویروس مقاوم خواهد شد.در صورتیکه بیماری در نوع A پیشرفت کند،میتواند تهدید کننده ی حیات باشد.
افرادی که با وضعیت ضعیف بهداشت و سلامتی در سراسر جهان مواجه هستند،در معرض ابتلا به ویروس HAV هستند.
زدن واکسن برای ایمن سازی بدن در برابر ویروس HAV در تمام دنیا پیشنهاد میشود.
عامل انتقال دهنده ی هپاتیت A:
- از راه مواد غذایی یا آب آلوده به ویروس هپاتیت A
- از طریق تماس مقعدی یا دهانی در طول رابطه جنسی
- تزریق داروها
- بهداشت ضعیف
راه های پیشگیری از هپاتیت نوع A:
- رعایت بهداشت فردی
- تهیه و توزیع غذای سالم
- آشامیدن آب تصفیه
- دفع صحیح فاضلاب خانگی و شهری
هپاتیت نوع B:
کبد فرد مبتلا به هپاتیت B متورم است.عفونت HBV میتواند مزمن و منجر به ایجاد زخم در کبد یا سیروز کبدی شود.هم چنین میتواند عامل نوعی سرطان نیز بشود.در حال حاضر درمان قطعی برای هپاتیت B وجود ندارد ولی زدن واکسن های موجود میتواند از ابتلا به این ویروس بکاهد.
عوامل انتقال دهنده ی هپاتیت B:
- رابطه جنسی محافظت نشده با فرد آلوده به ویروس
- استفاده از سرنگ مشترک با فرد آلوده
- تتو با سوزن های غیر بهداشتی
- برخورد با اجسام تیز غیربهداشتی آلوده(به خصوص در کارکنان حیطه ی بهداشتی)
- استفاده از وسایل شخصی مشترک،مانند مسواک و تیغ اصلاح
هم چنین مادر آلوده میتواند ویروس را در هنگام شیر دهی به نوزاد منتقل کند.
راه های پیشگیری از هپاتیت B:
- استریل دقیق وسایل چند بار مصرف در مراکز بهداشتی درمانی
- دوری از رفتار های پرخطر
- واکسیناسیون
هپاتیت نوع C:
این نوع منجر به آسیب و تورم کبدی شده و از هر ۴ نفر ، یک نفر به سیروز کبدی و در نهایت سرطان مبتلا میشود.
واکسنی جهت پیشگیری از هپاتیت C وجود ندارد اما با اقدامات درمانی این بیماری قابل بهبود است.
عوامل انتقال دهنده ی ویتامین C:
- کارکنان مراکز و و مراقبت های بهداشتی و سلامتی که در تماس با اجسام تیز هستند در معرض ویروس هستند
- مصرف کنندگان داروهای وریدی
- نوزادان متولد شده از مادران مبتلا به HCV
- تماس جنسی
راه های پیشگیری از هپاتیت C:
- دوری از رفتار های پرخطر
- استریل صحیح وسایل چندبار مصرف در مراکز بهداشتی درمانی
- احتیاطات کافی در مراقبت های بالینی
علائم بیماری هپاتیت:
بسیاری از افراد مبتلا فاقد علائم یا دارای علامت های خفیفی هستند.
مرحله اولیه هپاتیت فاز حاد است که علائم بیماری در این مرحله مشابه آنفولانزای خفیف بوده و ممکن است دارای علائم زیر باشد:
- اسهال
- خستگی
- تب خفیف
- بدن درد
- حالت تهوع
- استفراغ
- زردی
- کاهش اشتها
فاز حاد عموما خطرناک نیست اما در برخی موارد میتواند منجر به نارسایی حاد کبد و مرگ شود.
فاز حاد در هپاتیت نوع B و C ممکن است وارد مرحله ی مزمن شود که میتواند منجر به نارسایی پیشرفته کبدی شود.در این صورت علائمی مثل : زردی،تورم اندام های تحتانی،گیجی و وجود خون در مدفوع یا استفراغ بروز میکند.
سرنوشت فاز حاد بسته به عوامل مختلفی به ویژه نوع هپاتیت است.برخی از افراد تا زمانی که دچار نارسایی کبدی نشده اند،از ابتلا به بیماری با خبر نیستند.
روش های تشخیص بیماری هپاتیت:
- آزمایش خون
- آزمایش اسید نوکلئیک
- بیوپسی یا نمونه برداری
- پاراسنتز
- الاستوگرافی کبد
- مارکرهای جایگزین
